Παραμήκιο
Παραμήκιο
Περιγραφή
Στη Βιολογία τα Πρώτιστα (Protista) αναφέρονται στο βασίλειο των ευκαρυωτικών οργανισμών, δηλαδή όλων εκείνων που τα κύτταρατους φέρουν διακριτό πυρήνα, τα οποία δεν ανήκουν ούτε στα Φυτά, ούτε στα Μετάζωα αλλά ούτε και στους Ευμύκητες.
Το κύτταρο ενός πρωτίστου περιλαμβάνει τα ίδια οργανίδια ενός πολυκύτταρου πλην όμως είναι περισσότερο περίπλοκο του κυττάρου των προκαρυωτικών οργανισμών, όπως π.χ. των Βακτηρίων. Ορισμένα Πρώτιστα διαθέτουν χλωροπλάστες με συνέπεια να είναι ικανά να φωτοσυνθέτουν, όπως για παράδειγμα τα Χρωμιστά (πλην των Ψευδομυκήτων και των Οπαλλιοζώων) σε αντίθεση με τα Πρωτόζωαπου δεν διαθέτουν και μοιάζουν περισσότερο με ζώα.
Γενικά το κύτταρο ενός πρώτιστου χαρακτηρίζεται «πολύδύναμο» κύτταρο αφού μπορεί να εξασφαλίζει σχεδόν το σύνολο των κύριων λειτουργιών π.χ. θρέψη, αναπαραγωγή, συμπεριφορά κ.λπ.
Είναι οργανισμοί με ένα κύτταρο, με πυρήνα. Π.Χ Αμοιβάδα
παραμήκιο (Paramecium). Γένος βλεφαριδοφόρων πρωτοζώων της τάξης των ολότριχων.
Πρόκειται για μονοκύτταρους οργανισμούς των γλυκών νερών, με επίμηκες, ωοειδές σχήμα και μήκος που φτάνει τα 0,25 χιλιοστά. Το κύτταρο του π. περιβάλλεται σε όλη την επιφάνειά του από πολυάριθμες, κινούμενες βλεφαρίδες οι οποίες εξυπηρετούν τη διατροφή και τη μετακίνησή του στο υγρό περιβάλλον. Οι βλεφαρίδες δεν κινούνται ταυτόχρονα, αλλά διαδοχικά, σαν ένα κύμα συσπάσεων που απλώνεται σε όλο το κύτταρο· η κίνηση που προκύπτει είναι σπειροειδής, ενώ ταυτόχρονα το πρωτόζωο περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του. Το π. τρέφεται κυρίως με φυτοπλαγκτόν και βακτήρια· τα τροφικά σωμάτια εισέρχονται στο στοματικό άνοιγμα, το κυτταρόστομα, με ένα ρεύμα νερού που δημιουργούν εξειδικευμένα βλεφαριδικά οργανίδια μιας στοματικής αύλακας στο πλάι του στόματος. Η τροφή εισέρχεται κατόπιν στον κυτταροφάρυγγα ο οποίος καταλήγει σε πεπτικά κενοτόπια, ειδικούς χώρους μέσα στους οποίους συντελείται η πέψη με τη βοήθεια των κυτταροπλασματικών ενζύμων. Τα υπολείμματα της πέψης αποβάλλονται στο περιβάλλον μέσω ενός δεύτερου ανοίγματος, της κυτταροπυγής. Το π. διαθέτει και δύο σφυγμώδη κενοτόπια με τα οποία αποβάλλει την περίσσεια του νερού, ρυθμίζοντας την ωσμωτική πίεση του εσωτερικού του περιβάλλοντος. Κάτω από την εξωτερική μεμβράνη του κυττάρου βρίσκονται οργανίδια σε σχήμα καρφιού, τα οποία ονομάζονται τριχοκύστες και μπορούν να προβάλλονται προς το εξωτερικό περιβάλλον με τη μορφή λεπτών νημάτων· το π. εξακοντίζει τις τριχοκύστες μέσα σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου, προκειμένου να αμυνθεί εναντίον ενδεχόμενων εχθρών. Όπως τα περισσότερα βλεφαριδοφόρα πρωτόζωα, έτσι και κάθε π. είναι εφοδιασμένο με δυο πυρήνες, οι οποίοι, εξαιτίας των σχετικών διαστάσεών τους, ονομάζονται μακροπυρήνας και μικροπυρήνας. Ο μακροπυρήνας ρυθμίζει τον μεταβολισμό και ο μικροπυρήνας είναι υπεύθυνος για την αναπαραγωγή. Η αναπαραγωγή του π. είναι γενικά αγενής και πραγματοποιείται με εγκάρσια διαίρεση του κυττάρου περίπου στη μέση του επιμήκους άξονά του. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, όπως σε δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες, η αναπαραγωγή πραγματοποιείται εγγενώς, με ανταλλαγή πυρηνικού υλικού μέσω σύζευξης δύο κυττάρων. Κατά την παροδική σύζευξη του π., δύο ώριμα άτομα του ίδιου είδους ενώνονται με τη στοματική περιοχή, φέρνοντας σε επαφή το κυτταρόπλασμά τους. Κατά τη διάρκεια της επαφής συντελείται αναδιοργάνωση και ανταλλαγή πυρηνικού υλικού· οι μακροπυρήνες διαλύονται και οι μικροπυρήνες συμμετέχουν στη διαδικασία της ανταλλαγής των γενετικών πληροφοριών, με μια σειρά περίπλοκων πυρηνικών διαιρέσεων και πυρηνικών μεταναστεύσεων. Το π. αφθονεί στα γλυκά νερά, ενώ καλλιεργείται εύκολα στο εργαστήριο και χρησιμοποιείται ευρέως στην επιστημονική έρευνα, καθώς και για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Μοντέλο από φόαμ με αποσπώμενα μέρη.
Οι μαθητές θα κατανοήσουν την δομή και το κύκλο ζωής του παραμήκιου.
Αξιολογήσεις
Δεν υπάρχει καμία αξιολόγηση ακόμη.